نيمه شعبان؛ شبي به فضيلت ليلةالقدر

حضرت ولي عصر(عج) و آخرين حجّت الهي در سحرگاه نيمه شعبان سال ۲۵۵ (ه. ق) چشم به جهان گشودند و احتمال اينكه اين شب مبارك شب قدر باشد، وجود دارد؛ چنانكه امام صادق(ع) در ابن باره فرمود: همان‌طور كه خداوند به پيامبر(ص) شب قدر مرحمت فرمود، به ما اهل بيت نيز نيمه شعبان را عطا كرد.

شب نيمه شعبان، شب بسيار مباركى است. پيامبر گرامي اسلام (ص) در حديثي فرمود: در نيمه شعبان اجل‌ها نوشته و ارزاق قسمت مي شود و خداي عزّ وجلّ در اين شب بيش از موهاي بزهاي قبيله بني‌كلب، بندگانش را مي‌آمرزد و فرشتگان را به آسمان دنيا و از آنجا به زمين نازل مي‌كند و در اين نزول ابتدا در مكه فرود مي‌آيند.

از امام جعفر صادق (ع) روايت است كه از امام محمدباقر(ع) در مورد فضيلت شب نيمه شعبان سؤال شد؛ امام فرمود آن شب بعد از ليلة القدر افضل شب‌ها است. در آن شب خداوند به بندگان، فضل خود را عطا مى‌فرمايد و ايشان را به مَنّ و كَرَم خويش مى‌آمرزد. پس سعى و كوشش كنيد در تقرّب جستن به سوى خداى تعالى در آن شب، كه آن شبى است كه خدا قسم ياد فرموده به ذات مقدس خود كه سائلى را از درگاه خود تا زماني كه مطلب گناهي را درخواست نكند؛ دست خالى برنگرداند.

امام صادق(ع) نيز درباره رابطه شب قدر و نيمه شعبان فرمود: «همان‌طور كه خداوند به پيامبر(ص) شب قدر مرحمت فرمود، به ما اهل بيت نيز نيمه شعبان را عطا كرد».
اعمال شب نيمه شعبان

براى شب نيمه شعبان چند عمل وارد شده است:

۱- غسل، كه باعث تخفيف گناهان مى‌شود.

۲- احياء اين شب به نماز و دعا و استغفار. و در روايت است كه هر كس اين شب را احيا دارد؛ نميرد دل او در روزى كه دل‌ها بميرند.

۳- زيارت امام حسين (ع) است كه افضل اعمال اين شب و باعث آمرزش گناهان است و هر كس بخواهد با او مصافحه كند روح ۱۲۴هزار پيغمبر زيارت كند آن حضرت را در اين شب، اَقَلِّ زيارت آن حضرت آن است كه به بامى برآيد و به جانب راست و چپ نظر كند پس سر به جانب آسمان بلند كند و زيارت كند آن حضرت را به اين كلمات: "اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا اَبا عَبْدِاللّهِ، اَلسَّلامُ عَلَيْكَ وَ رَحْمَةُاللّهِ وَ بَرَكاتُهُ." و هر كس در هر كجا باشد در هر وقت كه آن حضرت را به اين كيفيت زيارت كند اميد است كه ثواب حجّ و عُمره براى او نوشته شود.

۴- صلوات هر روز را كه در وقت زوال وارد شده خوانده شود.

۵- دعاى كميل را كه در اين شب وارد شده است، خوانده شود.

۶- هر يك از اذكار "سُبْحانَ اللّهِ" ، "الْحَمْدُلِلّهِ" ، "اللّهُ اَكْبَرُ" وَ "لا اِلهَ اِلا اللّهُ" صد مرتبه گفته شود، تا خداوند تعالى گناهان گذشته او را بيامرزد و برآورد حاجت‌هاى دنيا و آخرت او را.

۷- نماز جناب جعفر به جا آورده شود.

۸- شيخ در مصباح از ابويحيى در ضمن خبرى در فضيلت شب نيمه شعبان روايت كرده كه از مولاى خودم حضرت صادق (ع) پرسيدم كه بهترين دعاها در اين شب چيست؟ فرمود: پس از آن كه بجا آوردى نماز عشا را،۲ ركعت نماز اقامه كن كه در ركعت اول حمد و سُوره قُلْ يا اَيُّهَا الْكافِروُنَ خوانده شود و در ركعت دوم حمد و سوره توحيد خوانده شود. پس از سلام، تسبيحات حضرت زهرا (س)گفته شود. پس از آن اين دعا خوانده شود:

يا مَنْ اِلَيْهِ مَلْجَاءُ الْعِبادِ فِى الْمُهِمّاتِ وَ اِلَيْهِ يَفْزَعُ الْخَلْقُ فىِ الْمُلِمّاتِ يا عالِمَ الْجَهْرِ وَالْخَفِيّاتِ وَ يا مَنْ لا تَخْفى عَلَيْهِ خَواطِرُ الاْوْهامِ وَ تَصَرُّفُ الْخَطَراتِ يا رَبَّ الْخَلايِقِ وَالْبَرِيّاتِ يا مَنْ بِيَدِهِ مَلَكُوتُ الاْرَضينَ وَالسَّمواتِ اَنْتَ اللّهُ لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ اَمُتُّ اِلَيْكَ بِلا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ فَيا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ اجْعَلْنى فى هِذِهِ اللَّيْلَةِ مِمَّنْ نَظَرْتَ اِلَيْهِ فَرَحِمْتَهُ وَ سَمِعْتَ دُعاَّئَهُ فَاَجَبْتَهُ وَ عَلِمْتَ اسْتِقالَتَهُ فَاَقَلْتَهُ وَ تَجاوَزْتَ عَنْ سالِفِ خَطيئَتِهِ وَ عَظيمِ جَريرَتِهِ فَقَدِ اسْتَجَرْتُ بِكَ مِنْ ذُنُوبى وَ لَجَاْتُ اِلَيْكَ فى سَتْرِ عُيُوبى اَللّهُمَّ فَجُدْ عَلَىَّ بِكَرَمِكَ وَ فَضْلِكَ وَاحْطُطْ خَطاياىَ بِحِلْمِكَ وَ عَفْوِكَ وَ تَغَمَّدْنى فى هذِه اللَّيْلَةِ بِسابِغِ كَرامَتِكَ وَاجْعَلْنى فيها مِنْ اَوْلِياَّئِكَ الَّذينَ اجْتَبَيْتَهُمْ لِطاعَتِكَ وَاخْتَرْتَهُمْ لِعِبادَتِكَ وَ جَعَلْتَهُمْ خالِصَتَكَ وَ صِفْوَتَكَ اَللّهُمَّ اجْعَلْنى مِمَّنْ سَعَدَ جَدُّهُ وَ تَوَفَّرَ مِنَ الْخَيْراتِ حَظُّهُ وَاجْعَلْنى مِمَّنْ سَلِمَ فَنَعِمَ وَ فازَ فَغَنِمَ وَاكْفِنى شَرَّ ما اَسْلَفْتُ وَاعْصِمْنى مِنَ الاِْزدِيادِ فى مَعْصِيَتكَ وَ حَبِّبْ اِلَىَّ طاعَتَكَ وَ ما يُقَرِّبُنى مِنْكَ وَ يُزْلِفُنى عِنْدَكَ سَيِّدى اِلَيْكَ يَلْجَاءُ الْهارِبُ وَ مِنْكَ يَلْتَمِسُ الطّالِبُ وَ عَلى كَرَمِكَ يُعَوِّلُ الْمُسْتَقيلُ التّائِبُ اَدَّبْتَ عِبادَكَ بالتَّكَرُّمِ وَ اَنْتَ اَكْرَمُ الاْكْرَمينَ وَ اَمَرْتَ بِالْعَفْوِ عِبادَكَ وَ اَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحيمُ اَللّهُمَّ فَلا تَحْرِمْنى ما رَجَوْتُ مِنْ كَرَمِكَ وَلا تُؤْيِسْنى مِنْ سابِغِ نِعَمِكَ وَلا تُخَيِّبْنى مِنْ جَزيلِ قِسَمِكَ فى هذِهِ اللَّيْلَةِ لاِهْلِ طاعَتِكَ وَاجْعَلْنى فى جُنَّةٍ مِنْ شِرارِ بَرِيَّتِكَ رَبِّ اِنْ لَمْ اَكُنْ مِنْ اَهْلِ ذلِكَ فَاَنْتَ اَهْلُ الْكَرَمِ وَالْعَفْوِ وَالْمَغْفِرَةِ وَ جُدْ عَلَىَّ بِما اَنْتَ اَهْلُهُ لا بِما اَسْتَحِقُّهُ فَقَدْ حَسُنَ ظَنّى بِكَ وَ تَحَقَّقَ رَجاَّئى لَكَ وَ عَلِقَتْ نَفْسى بِكَرَمِكَ فَاَنْتَ اَرْحَمُ الرّاحِمينَ وَ اَكْرَمُ الاْكْرَمينَ اَللّهُمَّ وَاخْصُصْنى مِنْ كَرَمِكَ بِجَزيلِ قِسَمِكَ وَاَعُوذُ بِعَفْوِكَ مِنْ عُقُوبَتِكَ وَاغْفِر لِىَ الَّذنْبَ الَّذى يَحْبِسُ عَلَىَّ الْخُلُقَ وَ يُضَيِّقُ عَلىَّ الرِّزْقَ حَتّى اَقُومَ بِصالِحِ رِضاكَ وَ اَنْعَمَ بِجَزيلِ عَطاَّئِكَ وَاَسْعَدَ بِسابِغِ نَعْماَّئِكَ فَقَدْ لُذْتُ بِحَرَمِكَ وَ تَعَرَّضْتُ لِكَرَمِكَ وَاسْتَعَذْتُ بِعَفْوِكَ مِنْ عُقُوبَتِكَ وَ بِحِلْمِكَ مِنْ غَضَبِكَ فَجُدْ بِما سَئَلْتُكَ وَاَنِلْ مَا الْتَمَسْتُ مِنْكَ اَسْئَلُكَ بِكَ لابِشَىءٍهُوَ اَعْظَمُ مِنْكَ.

پس به سجده مى روى و ۲۰ مرتبه يا رَبِّ ، ۷ مرتبه يا اَللّهُ، ۷ مرتبه لاحَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّهِ، ۱۰ مرتبه ما شآءَ اللّهُ، ۱۰ مرتبه لاقُوّةَ اِلاّ بِاللّهِ، و ۱۰ مرتبه صلوات مى فرستى بر پيغمبر و آل او (ع) و حاجت خود را از خدا بخواه. سوگند به خدا كه اگر به سبب اين عمل به عدد قطرات باران حاجت بخواهى هر آينه برساند به تو خداوند عزوجل آن حاجت‌ها را به كَرَم عَميم و فَضْل جَسيمِ خود.

اعمال روز نيمه شعبان

عيد مولود شريف امام دوازدهم مَوْلانا وَ اِمامُنا الْمَهْدِىُّ حضرت حجّة بن الحسن صاحبُ الزَّمان صَلَواتُ اللّهِ عَلَيْهِ وَ عَلى آبائِهِ است و مستحب است زيارت آن حضرت (عج) در هر زمان و مكان و در هر جا و دعا براى تعجيل ظهور آن حضرت در هنگام زيارت و به خصوص تاكيد شده به زيارت آن حضرت در سرداب سامراء، و ظهور آن حضرت و فرمانروائيش مسلم است و او است كه زمين را پر از عدل و داد كند چنانچه پر شده باشد از ستم و بيدادگري نتواند جز تو اى مهربان‌ترين مهربانان.